Το Σάββατο 16 Δεκεμβρίου 2023 διοργανώσαμε με τεράστια χαρά και περηφάνια το πρώτο Νομικό Συνέδριο "Δίκαιο και Ζώα" στο Αμφιθέατρο της Εθνικής Πινακοθήκης, σε συνεργασία με την Νομική Βιβλιοθήκη. Το Συνέδριο ήταν η κορύφωση της δράσης της νέας πρωτοβουλίας του Dogs’ Voice, Συνήγοροι για τα Ζώα Ελλάδος, που ανακοινώθηκε τον Απρίλιο του 2023. Οι Συνήγοροι για τα Ζώα Ελλάδος, είναι ένα εγχείρημα που μάς γεμίζει ελπίδα καθώς αποστολή του είναι η προστασία όλων των ζώων μέσω του νομικού οικοσυστήματος ενώ παράλληλα προωθεί την ακαδημαϊκή έρευνα και γνώση γύρω από το Δίκαιο Προστασίας των Ζώων.

Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, φοιτητές και μέλη Δ.Ε.Π. και από τις τρεις Νομικές Σχολές της χώρας, σχημάτισαν 10 ερευνητικές ομάδες και συμμετείχαν στο Εργαστήριο Δικαίου των Ζώων. Αντλώντας θεματικές από τα πραγματικά προβλήματα που ανακύπτουν στο πεδίο διαχείρισης αδέσποτων ζώων και ζώων συντροφιάς ευρύτερα, που ήταν η Θεματική Ενότητα για το 2023, βασικός σκοπός ήταν μέσα από το Εργαστήριο, να διαπιστωθεί ο βαθμός της νομικής προστασίας των ζώων, η αποτελεσματικότητα του συναφούς νομικού πλαισίου, η εφαρμογή του αλλά και οι ελλείψεις αυτού. 

Το Σάββατο μάς υποδέχτηκε με έντονη βροχόπτωση και ισχυρούς ανέμους, καιρό δηλαδή που  αποθαρρύνει τις εξόδους. Παρά το γεγονός αυτό ωστόσο, η συμμετοχή στο Συνέδριο ήταν αθρόα: Από τις 09:30 π.μ., οι σύνεδροι άρχισαν να καταφθάνουν στο χώρο της Εθνικής Πινακοθήκης. Με τη συντριπτική πλειοψηφία των προσκεκλημένων να αποτελείται από εκπροσώπους του νομικού κόσμου, το Αμφιθέατρο φιλοξένησε δικηγόρους, μέλη του Δικτύου Δικηγόρων των Συνηγόρων για τα Ζώα Ελλάδας και μη, δικαστικούς λειτουργούς, φοιτητές και φοιτήτριες Νομικής, καθηγητές και μέλη Δ.Ε.Π. Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, αλλά και κτηνιάτρους και εκπροσώπους φιλοζωικών οργανώσεων. 

Με την παρουσία του μας τίμησε ο επίτιμος Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και τέως υπηρεσιακός Πρωθυπουργός, κ. Ιωάννης Σαρμάς, ο οποίος απηύθυνε τον πρώτο Χαιρετισμό του Συνεδρίου. Ο κ. Σαρμάς ολοκλήρωσε την εξαιρετική εισήγησή του με την πεποίθηση, ότι όλοι όσοι παρευρέθηκαν σε αυτό το πρώτο Συνέδριο “Δίκαιο και Ζώα”  , ήταν παρόντες σε μία ιστορική ημέρα, ενώ χαρακτήρισε την πρωτοβουλία εν γένει ως “θεμελιωτική μίας νέας πραγματικότητας”! Τον δεύτερο Χαιρετισμό απηύθυνε ο αξιότιμος Κοσμήτορας της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, κ. Παναγιώτης Γκλαβίνης. Το γενικό συντονισμό του Συνεδρίου είχε η δημοσιογράφος και συγγραφέας, κ. Τασούλα Επτακοίλη, η οποία διαχρονικά μέσα από το έργο της, αναδεικνύει τα προβλήματα στο πεδίο της προστασίας των ζώων, φέρνοντάς τα στο προσκήνιο του δημόσιου λόγου. 

Οι εισηγήσεις των ερευνητικών ομάδων χωρίστηκαν σε τρεις συνεδρίες, με κριτήριο τον κλάδο δικαίου στον οποίο κατά βάση ενέπιπτε η θεματική που μελετήθηκε. Έτσι, η μέρα ξεκίνησε με την πρώτη συνεδρία και την επισκόπηση του ισχύοντος νομικού πλαισίου, ακολούθησαν οι ενότητες ποινικού και αστικού δικαίου ενώ το Συνέδριο ολοκληρώθηκε με την ενότητα του ευρωπαϊκού δικαίου. Ενδεικτικά, αναλύθηκαν θέματα όπως τα ζώα στις πολυκατοικίες και το συμβόλαιο υιοθεσίας και αναδοχής ζώου συντροφιάς, η υιοθεσία αδέσποτων ζώων από κατοίκους εξωτερικού και το σύστημα TRACES, η κακοποίηση ζώων εν γένει και η ποινική ευθύνη αιρετών της τοπικής αυτοδιοίκησης, μέχρι το αν προστατεύονται τα ζώα από το ελληνικό Σύνταγμα. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι το ενδιαφέρον παρέμεινε αμείωτο καθόλη την -κατά γενική ομολογία- μεγάλη διάρκεια του Συνεδρίου, με το κοινό να υποβάλλει ερωτήσεις μέχρι και την τελευταία εισήγηση, ερωτήσεις που μία προς μία αποτελούσαν την αφορμή να ανοίξει ένας πολύ επίκαιρος και ενδιαφέρον διάλογος.  

Το Συνέδριο αποτέλεσε μεν την κορύφωση του Εργαστηρίου Δικαίου για τα Ζώα αλλά όχι και το τέλος των εργασιών του, καθώς τον Ιανουάριο του νέου έτους αναμένεται η έκδοση και δημοσίευση των policy paper, σε μορφή e-περιοδικού, με τίτλο “Δίκαιο και Ζώα” από τη Νομική Βιβλιοθήκη. Ο τελικός προορισμός των ομάδων και κατ’ επέκταση των πορισμάτων που αυτές εξήγαν, αποτελεί το ελληνικό Κοινοβούλιο και συγκεκριμένα, οι αρμόδιες για θέματα προστασίας ζώων νομοπαρασκευαστικές επιτροπές. 

Την άνοιξη του 2024, το Εργαστήριο Δικαίου για τα Ζώα θα συσταθεί εκ νέου,  με καινούριες ερευνητικές ομάδες και διαφορετική κατηγορία ζώων στο επίκεντρο: Αυτή των παραγωγικών ζώων και των ζώων εργασίας. Στόχος είναι οι ομάδες να καταπιαστούν με θέματα που αφορούν τα ιπποειδή, τα ζώα στη βιομηχανική εκτροφή, τη γουνοποιία και άλλα επίκαιρα θέματα. Περαιτέρω, το Εργαστήριο πλέον, πέρα από διαπανεπιστημιακό, θα διαπνέεται και από διεπιστημονικότητα, καθώς σκοπός είναι να εμπλακούν και άλλοι κλάδοι πέραν αυτού της Νομικής, όπως είναι λόγου χάρη η Κτηνιατρική, η Γεωπονία. 

Όπως “κλείσαμε” το 2023 με το πρώτο Συνέδριο “Δίκαιο και Ζώα”, επιφυλασσόμαστε να αποχαιρετήσουμε και το επόμενο έτος, με το δεύτερο Συνέδριο μας. Ανανεώνουμε λοιπόν το ραντεβού μας για του χρόνου και ευελπιστούμε να σας δούμε όλους και όλες εκεί!